Paylaşım ve İlham Yazılar

Doygunluk Yüzdesi Nedir? Antropolojik Bir Bakışla İnsan Kültürlerinde Doygunluğun İzleri Bir antropolog olarak dünyayı gezerken beni en çok büyüleyen şey, insanların doygunluğu nasıl tanımladıkları ve yaşadıklarıdır. Çünkü “doygunluk” sadece bir mide doluluğu ya da biyolojik denge değil; aynı zamanda kültürel bir sembol, ritüellerin kalbinde atan görünmez bir kavramdır. Doygunluk yüzdesi, modern bilimin ölçülebilir bir değeri gibi görünse de, aslında insan topluluklarının değer sistemlerini, kimlik inşalarını ve yaşam anlayışlarını anlamak için eşsiz bir pencere sunar. Doygunluk Yüzdesi: Biyolojik Ölçümden Kültürel Anlama Bilimsel açıdan doygunluk yüzdesi, genellikle bir sistemin ya da maddenin belirli bir kapasiteye ne kadar yaklaştığını ifade eder. Su buharı…

CaO Kuvvetli mi? Güç Söyleminin Eleştirisi: Kalsiyum Oksidin Işıltısı ve Karanlık Yüzü Şunu peşin peşin söyleyeyim: CaO (kalsiyum oksit) “kuvvetli”dir – ama bu cümlenin sonuna nokta koyup dağılmayalım. Güç, bağlama göre anlam değiştirir. Kimyada “kuvvet”, bazlıkta mı, termal dayanımda mı, yoksa reaktivitede mi ölçülür? Sahada ise güvenlik, maliyet ve çevresel etki görmezden gelinirse o güç kime hizmet ediyor? Bugün CaO’nun parıltılı itibarını masaya yatırıyorum; alkışlandığı yerleri de, görmezden gelinen zayıflıklarını da… Tartışmaya hazırsan başlıyoruz. “Kuvvetli” Ne Demek? Terimleri Netleştirelim CaO için “kuvvetli” dendiğinde çoğu kişi onun kuvvetli bazik oksit olduğunu kasteder. Suyla temas ettiğinde şiddetle reaksiyona girip sönmüş kireç (Ca(OH)₂)…

Açlık Otu Her Gün Kullanılır mı? Tarihsel Köklerden Günümüz Tartışmalarına Bitkilerle tedavi geleneği, insanlık tarihinin en eski bilgi alanlarından biridir. Her toplumun doğadan öğrendiği, kuşaktan kuşağa aktardığı bitkisel birikim, modern çağda yeniden ilgi görmeye başlamıştır. Bu yeniden doğuşun merkezinde yer alan bitkilerden biri de açlık otudur. Zayıflama, sindirim düzenleme ve detoks amaçlı kullanılan bu bitki, son yıllarda pek çok ülkede doğal bir çözüm olarak öne çıkmıştır. Ancak en çok tartışılan soru şudur: Açlık otu her gün kullanılır mı? Tarihsel Arka Plan: Doğadan Gelen Şifa Geleneği Açlık otu (Cassia angustifolia), tarihsel olarak Hindistan ve Arap yarımadasında geleneksel tıbbın önemli bir parçası…

100 Tonluk Vinç Ne Kadar? Bir Hayalin Ağırlığını Kaldıran Hikâye Bazı sorular vardır ki, sadece bir fiyatın peşinde değildir. “100 tonluk vinç ne kadar?” sorusu da onlardan biri. Çünkü bu soru, çoğu zaman sadece bir makinenin maliyetini değil, bir hayalin, bir emeğin, hatta bazen bir hayat mücadelesinin bedelini sorgular. Bugün size bu sorunun cevabını bir fiyat listesi gibi değil, gerçek hayattan esinlenilmiş bir hikâyeyle anlatmak istiyorum. — İki Farklı Bakış, Tek Bir Hedef: “Yükü Kaldırmak” Ali ve Elif… Biri mühendis kökenli bir lojistik girişimcisi, diğeri sosyal projelerde çalışan empatik bir lider. Yolları bir inşaat projesinde kesiştiğinde, her ikisinin de ortak…

Kalp Krizinde Göğsün Hangi Bölgesi Ağrır? — Edebiyatın Nabzında Bir Sızı Kelimenin kalbi vardır. Her harf bir nabız atar, her cümle bir soluk alır. Yazı, insana kalbinin dilini öğretir; çünkü insanın en derin acısı bile bir hikâyeye dönüşmeyi bekler. “Kalp krizi” deriz, tıbbın soğuk bir tanımı gibi gelir kulağa. Ama bir edebiyatçının gözünde bu, yalnızca fizyolojik bir çöküş değil; duygunun, pişmanlığın, sevginin ve ölümle burun buruna gelen bir bilincin öyküsüdür. Bir Acının Coğrafyası: Göğsün Sol Tarafı Kalp krizinde ağrının merkezi, genellikle göğsün sol tarafında başlar. Bazen göğüs kafesinin ortasında bir baskı, bazen de sol kola, boyna, çeneye doğru yayılan bir…

Ruhun Sürekli Hareketi: Göçebe Yaşam Tarzı Nedir? Bir Psikoloğun Meraklı Gözünden Başlangıç İnsan davranışlarını anlamaya çalışan bir psikolog olarak, “Göçebe yaşam tarzı nedir?” sorusu yalnızca kültürel bir merak değil, aynı zamanda insanın içsel dinamiklerini keşfetmek için bir davettir. Göçebe yaşam, sadece mekânsal hareketlilik değil; aynı zamanda ruhsal, duygusal ve bilişsel bir akış halidir. İnsan, sabit bir yerde yaşamasa bile iç dünyasında sürekli anlam arayışındadır. Modern dünyada yer değiştirmek, çoğu zaman bir kaçış değil, bir kimlik inşası biçimidir. Ve bu yaşam tarzı, psikolojinin üç temel alanı — bilişsel, duygusal ve sosyal — açısından derinlemesine analiz edilebilir. Bilişsel Psikoloji Perspektifi: Değişimin Zihinsel…

Gölge Renk Ne Demek? Gücün Görünmeyen Tonlarını Anlamak Bir siyaset bilimci olarak, toplumsal düzenin yüzeyinde parlayan idealler kadar, o düzeni karanlıkta şekillendiren güç ilişkilerini de anlamaya çalışırım. Gölge renk dediğimizde, yalnızca görsel bir kavramdan değil, siyasetin görünür ve görünmez alanlarını bir arada anlatan derin bir metafordan söz ederiz. Çünkü her iktidarın bir rengi vardır — ama o rengin gölgesi, asıl hakikati saklar. Bu yazıda, “gölge renk” kavramını iktidar, kurumlar, ideoloji ve vatandaşlık bağlamında çözümleyecek; aynı zamanda güç ve katılım arasındaki cinsiyet temelli bakış farklarını tartışacağız. İktidarın Rengi ve Gölgesi İktidar, tıpkı ışık gibidir: nereye yönelirse, orayı görünür kılar. Ancak her…

Hanbal Ne Demek? İnanç, Disiplin ve Kültürel Yorumun Kesişimi Kelimelerin derin anlamlarını keşfetmek, sadece sözlüğe bakmakla bitmez. Her kelimenin ardında bir tarih, bir düşünce biçimi, hatta bir yaşam anlayışı vardır. “Hanbal” kelimesi de bu tür kavramlardan biri. Kimine göre bir mezhebin adı, kimine göre bir düşünce ekolü. Fakat aslında “Hanbal” kelimesi, sadece bir dini anlayışı değil, aynı zamanda bir kültürel duruşu temsil eder. Gelin, bu kavrama hem küresel hem yerel bir gözle bakalım; farklı coğrafyaların, farklı seslerin bu kelimeye neler kattığını birlikte görelim. Hanbal Ne Demek? Temel Tanım ve Köken “Hanbal”, adını Ahmed bin Hanbel’den alır. O, 9. yüzyılda yaşamış,…

A101’den Hediye Çeki Nasıl Alınır? Basit Bir İşlem Neden Bu Kadar Karmaşık Görünüyor? Açık konuşayım: A101’den hediye çeki almak, kâğıt üstünde “kolay” gibi dursa da, sahada kafa karıştırıcı bir deneyime dönüşebiliyor. Çeşitli ara satıcılar, değişken şartlar, mağaza/online ayrımı… Tüm bunlar “tek bir hediye”nin önüne duvar örüyor. Ama tam da bu yüzden bu yazı cesur ve eleştirel: Nereden alınır, nerede geçer, hangi tuzaklar var—hepsini masaya yatırıyorum. Tartışalım, netleştirelim. Kısa özet: A101 hediye kart/çeki büyük ölçüde fiziksel mağazalarda geçiyor; online kullanım çoğu kanalda yok. Çevrimiçi kod satın alırken satıcıyı ve şartları özellikle kontrol edin. Nereden, Nasıl Alınır? (Gerçekçi Kanallar ve Netlik Düzeyi)…

Glikoz Kan Şekeri Kaç Olmalı? Bir Siyaset Bilimcisinin Analizi Toplumsal düzenin en derin damarlarına işleyen siyaset bilimi, kimi zaman en biyolojik düzeydeki sorularla da kesişir. “Glikoz kan şekeri kaç olmalı?” sorusu, sadece bir tıbbi bilgi meselesi değildir; aynı zamanda birey ve devlet, kurumlar ve vatandaşlık, ideoloji ve yaşam biçimleri arasındaki güç ilişkilerinin de bir izdüşümüdür. Tıpkı bedenin düzenini sağlayan kan şekeri gibi, toplumun düzenini sağlayan da siyasal ve kurumsal mekanizmalardır. Peki, bu biyopolitik düzlemde iktidarın tanımı değişirken, birey nasıl konumlanır? İktidar ve Beden: Kan Şekeri Üzerinden Bir Okuma İktidar, sadece yasa koyma ya da yönetme gücü değil, aynı zamanda yaşamın…